Thế giới đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt các nguồn khoáng sản quan trọng cần thiết cho việc sản xuất các loại xe điện, tua-bin gió, tấm pin mặt trời và các công nghệ năng lượng sạch khác. Điều này rất quan trọng để chấm dứt sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, một nguyên nhân chính gây ra hiện tượng biến đổi khí hậu.

Theo báo cáo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), trong năm 2023, giá của lithium, cobalt, nickel và graphite đã giảm mạnh, đây có thể được coi là tin tốt cho người tiêu dùng, nhưng lại làm giảm động lực đầu tư vào việc khai thác và sản xuất các nguồn khoáng sản quan trọng này.

Báo cáo của IEA dự đoán vào năm 2035, thế giới chỉ có thể đáp ứng được 70% nhu cầu đồng toàn cầu và 50% nhu cầu lithium. Theo ông Fatih Birol, Giám đốc Điều hành IEA, điều này cho thấy khát vọng của thế giới đối với các công nghệ như tấm pin mặt trời, xe điện và pin đang tăng nhanh, nhưng nhu cầu có thể không được đáp ứng nếu không có nguồn cung cấp khoáng sản quan trọng và đáng tin cậy.

Đầu tư vào khai thác khoáng sản thiết yếu

Ông Birol cho biết, cần đầu tư vào việc khai thác các nguồn khoáng sản quan trọng. Đầu tư này đã tăng 10% vào năm ngoái, nhưng vẫn chậm hơn so với mục tiêu đề ra.

Theo tính toán của IEA, các nhà đầu tư cần đổ 800 tỉ USD vào các dự án khai thác từ nay đến năm 2040 để có cơ hội hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu lên 1,5 độ C so với mức trước công nghiệp.

Giá của các nguồn khoáng sản quan trọng đã giảm mạnh trong những năm gần đây, nhưng điều này chỉ là do sự gia tăng mạnh trong nguồn cung vượt qua tốc độ tăng trưởng nhu cầu. Tuy nhiên, không thể dựa vào sự giảm giá này để dự đoán tương lai, vì nhu cầu về các nguồn khoáng sản quan trọng vẫn tiếp tục tăng.

Chẳng hạn như nhu cầu về graphite dự kiến sẽ tăng gấp bốn lần vào năm 2040 so với mức hiện tại nếu thế giới không có những biện pháp để giữ nhiệt độ toàn cầu dưới ngưỡng 1,5 độ C.

Giá của lithium đã giảm đến 75% vào năm 2023, còn giá cobalt, nickel và graphite giảm từ 30% đến 45%. Điều này đã góp phần làm giảm giá của pin điện 14%, theo báo cáo của IEA.

Rủi ro tập trung nguồn cung

Một rủi ro lớn là nguồn cung khoáng sản quan trọng tập trung ở một số ít quốc gia, điều này có thể dẫn đến nguy cơ thiếu hụt. IEA cảnh báo rằng trong thập kỷ tới, có tới 75% tăng trưởng nguồn cung lithium, nickel, cobalt và các nguyên tố đất hiếm sẽ đến từ chỉ một vài quốc gia. Đối với loại graphite dùng trong pin, gần 95% tăng trưởng nguồn cung có khả năng đến từ Trung Quốc.

“Mức độ tập trung cao này mang theo một rủi ro lớn đối với tốc độ chuyển đổi năng lượng, vì nó làm cho chuỗi cung ứng và lộ trình dễ bị gián đoạn hơn, không chỉ bởi thời tiết cực đoan, tranh chấp thương mại mà còn bởi các yếu tố chính trị”, báo cáo IEA cho biết.

Bên cạnh đó, mức độ tập trung cao của thị trường cũng có ý nghĩa là có nguy cơ thiếu hụt nguồn cung quan trọng nếu bất kỳ rủi ro nào xảy ra, như là một quốc gia sản xuất lớn bị gián đoạn.

Các nhà khoa học cho rằng sự ấm lên 1,5 độ C sẽ gây ra những hậu quả thảm khốc như hiện tượng nóng cực đoan, lũ lụt, hạn hán, cháy rừng và thiếu hụt lương thực và nước. Do đó, việc duy trì và tăng cường nguồn cung các nguồn khoáng sản quan trọng là vô cùng cần thiết.

Nguồn CNN - NHipcaudautu