Cập nhật dự báo kinh tế mà Fed đưa ra sau cuộc họp kéo dài hai ngày về lần tăng lãi suất còn lại của năm nay, nếu có, sẽ là đợt tăng cuối cùng của chu kỳ thắt chặt này. Nếu có thêm đợt tăng như vậy, Fed sẽ có tổng cộng 12 lần tăng kể từ khi khởi động chiến dịch nâng lãi suất để chống lạm phát vào tháng 3/2022.

Trước lần họp này của Fed, thị trường đã dự đoán Fed giữ nguyên lãi suất quỹ liên bang ở mức 5,25-5,5%, cao nhất trong 22 năm. Bởi vậy, quyết định mà Fed đưa ra không năm ngoài dự báo, nhưng việc lãi suất thời gian tới sẽ diễn biến như thế nào vẫn còn là một sự bấp bênh lớn. Các tài liệu mà Fed công bố ngày thứ Tư đều cho thấy ngân hàng trung ương này nghiêng về thắt chặt, giữ lãi suất ở mức cao trong thời gian lâu hơn.

“Chúng tôi đang ở và một vị thế cần phải hành động cẩn trọng trong việc quyết định mức độ thắt chặt thêm chính sách”, Chủ tịch Fed Jerome Powell phát biểu tại họp báo sau cuộc họp của Fed. Ông nói thêm rằng Fed muốn chứng kiến thêm bước tiến trong cuộc chiến chống lạm phát trước khi đi đến quyết định dừng hẳn thắt chặt.

“Chúng tôi muốn có thêm bằng chứng thuyết phục rằng lãi suất đã đạt tới mức phù hợp. Hiện tại, chúng tôi đang thấy có bước tiến và vui mừng vì điều đó. Nhưng vẫn cần phải có thêm những tiến bộ nữa trước khi chúng tôi có thể đi đến kết luận cuối cùng”, Chủ tịch Fed nhấn mạnh.

DỰ BÁO VỀ LÃI SUẤT, TĂNG TRƯỞNG, LẠM PHÁT, VIỆC LÀM

Dự báo “dot plot” của Fed cho thấy khả năng tăng lãi suất thêm một lần nữa trong năm nay, trước khi Fed có hai lần giảm lãi suất trong năm tới. Số lần giảm lãi suất này ít hơn so với dự báo mà Fed đưa ra hồi tháng 6, đồng nghĩa lãi suất quỹ liên bang sẽ kết thúc năm 2024 ở mức khoảng 5,1%.

“Dot plot” cho thấy có 12 thành viên dự họp dự kiến Fed còn tăng lãi suất thêm một lần nữa trong năm nay, còn 8 vị phản đối. Mức dự báo về lãi suất trung bình trong năm 2025 cũng cao hơn, tăng lên mức 3,9% từ 3,4% mà Fed đưa ra trong dự báo hồi tháng 6.

Trong dài hạn hơn, các nhà hoạch định chính sách của Fed dự báo lãi suất ở mức 2,9% trong năm 2026. Con số này cao hơn mức lãi suất mà Fed cho là “trung tính” - “neutral rate”, mức lãi suất không gây ra hiệu ứng gì đối với tăng trưởng kinh tế, kể cả hạn chế hay kích thích. Đây là lần đầu tiên Uỷ ban Thị trường mở Liên bang (FOMC), bộ phận ra quyết sách trong Fed, đưa ra triển vọng lãi suất năm 2026. Mức lãi suất trung tính dài hạn mà Fed kỳ vọng giữ nguyên ở 2,5%.

“Chủ tịch Powell và Fed đã gửi đi một thông điệp ‘cao hơn lâu hơn’ cứng rắn một cách thiếu rõ ràng trong cuộc họp ngày hôm nay. Fed dự báo lạm phát sẽ tiếp tục giảm nhưng thị trường lao động sẽ còn thắt chặt. Theo quan điểm của chúng tôi, sự mất cân xứng tiếp diễn trên thị trường lao động có thể sẽ tiếp tục giữ lạm phát ở mức cao hơn so với mục tiêu của Fed”, nhà kinh tế Andrew Hollenhorst của Citigroup nhận định trong một báo cáo.

Lãi suất quỹ liên bang của Fed từ năm 2006 đến nay - Nguồn: CNBC.

Trong dự báo kinh tế cập nhật, các nhà hoạch định chính Fed nâng mạnh kỳ vọng tăng trưởng năm nay, cho rằng tổng sản phẩm trong nước (GDP) của Mỹ sẽ tăng 2,1%, cao hơn gấp đôi so với dự báo đưa ra hồi tháng 6. Đây là một tín hiệu cho thấy các quan chức Fed không cho rằng nền kinh tế sắp rơi vào suy thoái. Triển vọng tăng trưởng của năm 2024 cũng được điều chỉnh tăng lên 1,5% từ 1,1%.

Dự báo lạm phát - tính theo chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) lõi - của năm nay giảm còn 3,7%, thấp hơn 0,2 điểm phần trăm so với dự báo đưa ra hồi tháng 6. Dự báo tỷ lệ thất nghiệp cũng giảm, còn 3,8%, từ 4,1% đưa ra hồi tháng 6.

Tuyên bố sau cuộc họp của Fed cũng có một vài điều chỉnh, phản ánh thay đổi trong dự báo kinh tế. Trong tuyên bố, FOMC miêu tả hoạt động kinh tế Mỹ “đang mở rộng với tốc độ vững chắc”, thay vì “vừa phải” như trong tuyên bố của các cuộc họp gần đây. Tuyên bố nói rằng tốc độ tăng trưởng việc làm “đã chậm lại trong những tháng gần đây nhưng vẫn còn mạnh”, thay vì dùng từ “mạnh mẽ” để nói về bức tranh việc làm trong tuyên bố của cuộc họp tháng 7.

Ngoài việc giữ lãi suất ở mức cao, Fed đang tiếp tục cắt giảm lượng nắm giữ trái phiếu. Từ tháng 6/2022 đến nay, Fed đã giảm tổng cộng khoảng 815 tỷ USD trái phiếu khỏi bảng cân đối kế toán. Fed hiện đang để cho 95 tỷ USD trái phiếu tự động đáo hạn mỗi tháng mà không dùng tiền đó để tái đầu tư.

THỜI ĐIỂM NHẠY CẢM CỦA KINH TẾ MỸ

Cuộc họp này của Fed diễn ra vào một thời điểm nhạy cảm của nền kinh tế Mỹ. Trong các phát biểu gần đây, giới chức Fed đã cho thấy một sự dịch chuyển quan điểm, từ chỗ tin rằng thà tăng lãi suất quá nhiều để kéo lạm phát xuống còn hơn tăng quá ít, sang một quan điểm cân bằng hơn. Sự dịch chuyển này là do hiệu ứng đến trễ của việc nâng lãi suất. Chu kỳ thắt chặt mạnh nhất của Fed kể từ đầu thập niên 1980 được cho là chỉ mới bắt đầu phát huy tác dụng làm nguội nền kinh tế.

Nhiều dấu hiệu từ nền kinh tế Mỹ cho thấy Fed có thể đạt mục tiêu hạ cánh mềm, với lạm phát giảm mà nền kinh tế không rơi vào một cuộc suy thoái sâu. Tuy nhiên, mọi chuyện vẫn còn thiếu chắc chắn, và giới chức Fed đã tỏ ý nói rằng họ không muốn công bố chiến thắng quá sớm.

“Chúng tôi kỳ vọng Fed sẽ giữ sự cứng rắn như ông Powell đã đưa ra ở hội nghị Jackson Hole hồi tháng 8. Tuy nhiên, những gì Fed công bố sau cuộc họp này là cứng rắn hơn so với dự báo. Trong lúc những đợt tăng lãi suất đã có còn chưa phát huy hết tác dụng, Fed có thể chuyển sang trạng thái ‘chờ xem’. Tuy nhiên, rủi ro lớn ở đây vẫn là Fed không muốn mất uy tín trong việc chống lạm phát, chính là tài sản lớn nhất của Fed. Bởi vậy mà Fed giữ một lập trường cứng rắn”, phó giám đốc đầu tư Alexandra Wilson-Elizondo của Goldman Sachs Asset Managment phát biểu.

Các đợt tăng lãi suất của Fed từ tháng 3/2022 đến tháng 7/2023 - Nguồn: CNBC.

Cũng theo bà Wilson-Elizondo, việc giá dầu tăng gần đây và sự vững vàng của hoạt động tiêu dùng ở Mỹ có thể chính là lý do đẩy dự báo lãi suất “dot plot” năm 2024 tăng lên. “Chúng tôi không thấy có chất xúc tác giảm lạm phát nào. Đình công của công nhân ô tô, nguy cơ chính phủ đóng cửa, và việc sinh viên hết thời gian được hoãn trả nợ vay ăn học sẽ là những yếu tố gây biến động các số liệu kinh tế trong thời gian từ nay cho tới cuộc họp tiến theo của Fed. Bởi vậy, chưa thể đoán trước Fed sẽ ra quyết định thế nào trong cuộc họp tiếp theo”, bà nhấn mạnh.

Thị trường việc làm của Mỹ đang vững, với tỷ lệ thất nghiệp ở mức 3,8%, chỉ nhỉnh hơn một chút so với cùng kỳ năm ngoái. Số liệu lạm phát cũng có sự cải thiện, dù còn cao hơn nhiều so với mục tiêu của Fed, với PCE lõi tháng 7 tăng 4,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Người tiêu dùng Mỹ - lực lượng chiếm 2/3 hoạt động kinh tế nước này - cũng duy trì mức chi tiêu, cho dù lượng tiền tiết kiệm giảm sút và nợ thẻ tín dụng lần đầu tiên vượt mốc 1 nghìn tỷ USD.

Nguồn: TBKTVN